Khả năng tương tác của blockchain có thể là làn sóng đổi mới to lớn tiếp theo, nó sẽ tạo ra giá trị lớn trong việc mở rộng internet phi tập trung.

Hai trong số những ứng cử viên hàng đầu để tạo ra một mạng lưới các blockchain là Mạng Cosmos và Mạng Polkadot. Chúng ta sẽ khám phá từng nhóm giao thức, thiết kế mạng lưới, mô hình bảo mật, tech stacks (tập hợp các phần mềm đi kèm), và hơn thế nữa.

Nhưng trước tiên chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm “khả năng tương tác blockchain”.

Khả năng tương tác Blockchain là gì?
Khả năng tương tác của Blockchain rất phức tạp, vì vậy tôi sẽ cố gắng giải thích nó theo cách đơn giản nhất.

Khả năng tương tác của blockchain sẽ gửi Ether, và nhận Bitcoin một cách tự nhiên thông qua các giao thức blockchain, mà không cần đến bên thứ ba nào, ví dụ như sàn giao dịch. Đó là một mong muốn đơn giản, nhưng nó vẫn chưa trở thành hiện thực.

Cả Polkadot và Cosmos đều đang xây dựng các giao thức cho các blockchain để tương tác với nhau một cách an toàn và đáng tin cậy. Các giao thức cho phép tạo ra các blockchain mới có khả năng gửi các giao dịch và tin nhắn với nhau.

Tại sao nó lại quan trọng?
Một mạng lưới các blockchains cho phép các hiệu ứng mạng để cải thiện internet phi tập trung. Khi mọi thứ được kết nối với nhau, nó sẽ mang lại nhiều vốn hơn, trải nghiệm người dùng tốt hơn và trí tuệ hơn để cải thiện mạng.

Khả năng tương tác Blockchain có thể làm tăng đáng kể khả năng mở rộng và tốc độ của các blockchain. Ví dụ: nếu bạn có một blockchain giới hạn ở mức 100 giao dịch mỗi giây, bạn có thể tạo một blockchain thứ hai giống hệt để đạt 200 giao dịch mỗi giây, và nó có thể tương tác với các blockchain khác. Bạn có thể làm điều này để cho phép 1000 giao dịch.

Nó cũng cho phép các blockchains riêng tư, công khai và tập đoàn để kết nối với nhau. Cuối cùng các blockchain thậm chí có thể tương tác với các hệ thống ngân hàng fiat như SWIFT.

Tại sao cần tập trung vào Cosmos và Polkadot?
Từ nghiên cứu của tôi, tôi đã nhận thấy chúng là những dự án hứa hẹn nhất. Cả hai đều có đội ngũ kỹ thuật mạnh, họ có danh tiếng tốt trong cộng đồng phi tập trung, họ đã ở trong không gian blockchain trong nhiều năm và họ đã viết một số lượng đáng kể các mã blockchain ngay từ giai đoạn đầu.


Họ có các chiến lược tương tự để giải quyết khả năng tương tác blockchain, nhưng với sự khác biệt tinh tế trong các giao thức và thiết kế. Những khác biệt này có sự đánh đổi giữa bảo mật, quyền riêng tư, hiệu suất, tính linh hoạt và dễ sử dụng.

Giờ hãy cùng đào sâu hơn và xem tương lai của khả năng tương tác blockchain sẽ như thế nào!

Mạng Cosmos
Đội ngũ Cosmos đã nghiên cứu về khả năng tương tác blockchain kể từ năm 2014 với việc phát hành Tendermint. Tendermint là một công cụ đồng thuận của hệ thống chịu lỗi Byzantine (Byzantine Fault-Tolerant), cùng với một giao thức mạng ngang hàng.

Họ đang xây dựng Mạng Cosmos, đó là một blockchain được xây dựng dựa trên Tendermint. Tendermint và Cosmos đều thuộc InterChain Foundation. Hai sơ đồ đơn giản dưới đây sẽ giải thích cách mà họ đã thiết kế mạng lưới.

Ở cấp cao, các Blockchain bao gồm ba thành phần chính: mạng lưới các node máy tính “giao tiếp” với nhau, một giao thức đồng thuận cho phép các node đồng ý với các khối mới, và lớp ứng dụng có trạng thái riêng (như tài khoản Ethereum, nơi lưu trữ số dư Ether dưới dạng trạng thái.”


Tendermint có nhiệm vụ “chăm sóc” các lớp đồng thuận (consensus) và kết nối (networking) của một blockchain. Điều này cho phép các blockchain tạo ra ứng dụng trạng thái của riêng chúng để được xây dựng trên Tendermint. Sơ đồ này cho thấy một ứng dụng ABCI (ABCI-application) tương tác với Tendermint thông qua giao thức ABCI, được giải thích trong phần tiếp theo.

Thiết kế kỹ thuật và giao thức
Tendermint (Đồng thuận và kết nối)

Tendermint là một “state machine” Byzantine-Fault Tolerant thực tế (PBFT). Nó đòi hỏi một bộ Trình xác thực để đồng ý và đi đến thống nhất về một khối. Mạng Cosmos cần ít nhất 2/3 để đạt được sự đồng thuận. Giả sử có ít hơn 1/3 trình xác thực là byzantine, mạng sẽ không bao giờ fork, vì trình xác thực không thể thực hiện các khối xung đột ở cùng độ cao. Điều này bắt nguồn từ việc Tendermint ủng hộ sự an toàn hơn là sự tồn tại.

(State machine – là một cái máy tính đơn giản, bao gồm một tập nhiều trạng thái (state) và các di chuyển giữa các trạng thái đó với nhau là một mô hình quản lý quá trình chuyển trạng thái. )

Giao diện Blockchain ứng dụng (ABCI)

ABCI là một giao diện xác định ranh giới giữa công cụ sao chép (Tendermint) và state machine (blockchain). ABCI là cách duy nhất để trạng thái của các blockchain được cập nhật, và chỉ Tendermint có quyền truy cập vào các chức năng thay đổi trạng thái cho blockchain. Thiết kế này là một chiến lược tuyệt vời cho bảo mật vì chỉ có một điểm vào để thay đổi trạng thái.

Sơ đồ bên dưới thể hiện Tendermint Stack, cho thấy cách các node được kết nối trong mạng ngang hàng, cùng với các thành phần của mỗi node.


Năm node tạo ra một mạng ngang hàng với nhau. Mỗi node là một máy tính đang chạy Tendermint Core. Tendermint có thể kết nối với các blockchain thông qua giao thức ABCI. Light Client Node ở phía dưới cùng bên trái có thể kết nối với bất kỳ node Tendermint nào thông qua một RPC.

Khả năng tương tác trên Cosmos
Truyền thông liên khối (IBC)

Mạng Cosmos có giao thức Truyền thông liên khối (Inter Blockchain Communication – IBC) để cho phép các blockchain tương tác với các blockchain khác. Mạng lưới các blockchain sẽ liên lạc qua IBC, với Mạng Cosmos là trung tâm. Các Blockchain được kết nối trong một mô hình hub-and-spoke với Cosmos Hub. Các spoke của mạng được gọi là các Vùng (Zone), như được thấy trong sơ đồ bên dưới.

(Mô hình hub-and-spoke, được tạm dịch là mô hình “trục bánh xe-và-nan hoa”, là một hình thức tối ưu hoá mạng lưới vận tải, trong đó các tuyến vận tải được tổ chức như là một loạt các “spoke” kết nối các điểm xa với một “hub” trung tâm.)


Cosmos Hub là blockchain chính sẽ kết nối tất cả các blockchain khác được xây dựng trên mạng Cosmos. Mỗi Zone là một blockchain riêng, và cùng nhau chúng tạo ra một mô hình hub-and-spoke để kết nối.

Thuật ngữ mang tính kỹ thuật hơn cho IBC là Chain Relay. Các Chain Relay cho phép các blockchain đọc và xác nhận các sự kiện trong các blockchain khác. Ví dụ: hợp đồng thông minh trên Chuỗi A muốn tìm hiểu xem có sự kiện nào xảy ra trên Chuỗi B. Để thực hiện điều đó, hợp đồng thông minh trên Chuỗi B cần phải có tiêu đề khối (block header) của Chuỗi A và xác minh rằng nó đã đáp ứng sự đồng thuận và đạt được sự hữu hạn .

Về bản chất, Cosmos đang xây dựng một mạng lưới nơi dễ dàng tạo ra các blockchain mới có thể tương tác thông qua các chain relay từ ngày đầu tiên. Mỗi blockchain sẽ được chạy trên Tendermint, như sơ đồ bên dưới.


Cosmos Hub tương tác với 4 Blockchain khác chạy trên Tendermint. Chúng có thể đọc một cách dễ dàng và hành động dựa trên trạng thái của nhau thông qua thiết kế giao thức IBC. Chuỗi trên cùng bên trái là một Peg Zone, sẽ được giải thích trong phần tiếp theo.

Miễn là một blockchain mới tuân theo giao thức IBC, nó sẽ có thể tham gia vào mạng lưới. Điều này bao gồm cả các blockchain công khai và riêng tư.

Peg Zone

Peg Zone sẽ cho phép Mạng Cosmos kết nối với các mạng blockchain trực tiếp, chẳng hạn như Ethereum Mainnet. Khả năng kết nối với các blockchain trực tiếp là một yêu cầu chính của bất kỳ mạng tương tác blockchain nào. Peg Zone rất phức tạp, nhưng tôi sẽ cố gắng giải thích bằng những thuật ngữ đơn giản về cách thức chúng hoạt động.

Bạn phải có một mô hình bảo mật được chia sẻ, trong đó Trình xác thực Peg Zone của Cosmos cũng đang chạy node Ethereum Mainnet. Trình xác nhận đặc biệt sẽ phê duyệt các tương tác giữa hai chuỗi. Đây là một cơ sở hạ tầng phức tạp để thiết lập và bạn cũng cần tin tưởng vào đội ngũ điều hành Peg Zone.

Sàn giao dịch sẽ yêu cầu một hợp đồng thông minh Ethereum Mainnet để khóa Ether, từ đó sẽ tạo ra các token mới trong Peg Zone, nó sẽ đại diện cho “Cosmos-Ether” có thể được gửi xung quanh Mạng Cosmos thông qua IBC. Về phía Cosmos, Trình xác thực sẽ khóa các Nguyên tử (Atoms), từ đó sẽ tạo ra một token Nguyên tử ERC-20 có thể được gửi xung quanh Ethereum Mainnet. Điều này sẽ cho phép khả năng tương tác đầy đủ của các tài sản giữa Cosmos và Ethereum Mainnnet.

Công cuộc đạt được khả năng tương tác giữa hai chuỗi

Bất kỳ mạng lưới có thể tương tác nào cũng cần ít nhất hai blockchain có thể trao đổi tin nhắn và giao dịch. Ethermint là giải pháp mà Cosmos đã đưa ra cho chuỗi đầu tiên, trong đó sẽ tương tác với Cosmos Hub.

Ethermint là một blockchain mà nhóm Cosmos dự định sẽ ra mắt sau khi Cosmos Hub Mainnet ra mắt. Nó được dự kiến cho Q4 2018. Cách đơn giản nhất để mô tả Ethermint đó là nó là blockchain Ethereum, với thuật toán đồng thuận proof-of-work được đưa ra, và công cụ đồng thuận Tendermint thay thế nó. Điều này cho phép một blockchain dựa trên Ethereum Virtual Machine dễ dàng tương tác qua IBC với Mạng Cosmos.

Ý tưởng đằng sau Ethermint chính là “chiếc muỗng cứng” (the hard spoon) mà đội ngũ đang lên kế hoạch thực hiện. Họ sẽ chụp nhanh tất cả các tài khoản Ethereum tại một thời điểm và sử dụng trạng thái đó để tạo vùng Ethermint mới. Điều này cho phép họ khởi động lại mạng lưới các nhà phát triển Ethereum hiện có, và nó sẽ cung cấp cho mọi người các token mới và tốc độ giao dịch nhanh hơn.

Ethermint đã được chọn để được tạo ra đầu tiên thay vì một Peg Zone cho Ethereum Mainnet, vì nó đơn giản hơn về mặt kỹ thuật để thiết lập. Tuy nhiên, điều cần thiết là một mạng lưới các blockchain phải có Peg Zones. Bitcoin và Ethereum có rất nhiều động lực đằng sau chúng đến nỗi bỏ qua chúng sẽ là một động thái rất rủi ro cho Cosmos hoặc Polkadot.

Cosmos Hub
Cosmos Hub là blockchain chính, hoạt động như một trình kết nối trung tâm cho tất cả các blockchain trong Mạng Cosmos. Nó là một blockchain proof-of-stake đa tài sản được cung cấp bởi Tendermint. Token chính của Cosmos Hub là Atom, và Atom sẽ được sử dụng để đặt cược và quản trị blockchain. Hub sẽ khởi chạy với 100 Trình xác thực và nó sẽ tăng lên hàng năm.

Chủ sở hữu Atom có thể là một Người xác thực hoặc một Người ủy quyền. Người xác thực thiết lập một node đầy đủ để bảo vệ mạng và xử lý các giao dịch. Người ủy quyền sẽ ủy quyền các Atom của họ cho Người xác thực, dựa trên đánh giá cá nhân của họ về Người xác thực nào đáng tin cậy và có khả năng chạy một node.

Những người xác thực sẽ đặt cược các Atom và nhận được phần thưởng cho mỗi khối. Những phần thưởng này được chuyển xuống cho Những người ủy quyền với một khoản phí nhỏ được giữ lại để vận hành node của Người xác thực.

Để duy trì sự trung thực của Người xác thực, bất cứ Người xác thực nào hành động đe dọa đến mạng sẽ bị phạt về mặt tài chính bằng cách bị mất đi một số Atom của họ. Việc này thường được gọi là “slashing” (cắt giảm). Các yêu cầu mang tính lý thuyết của trò chơi này được sử dụng để khuyến khích hành vi tích cực trong một blockchain proof-of-stake.

Các token cũng đại diện cho quản trị. Một Atom là một phiếu bầu cho bất kỳ đề xuất nào trên mạng, chẳng hạn như nâng cấp phần mềm. Giao thức quản trị của Cosmos khá đơn giản. Những Người ủy quyền có thể chọn tự bỏ phiếu hoặc họ có thể chuyển quyền biểu quyết của mình cho Người xác thực mà họ ủy quyền. Người xác thực phải bỏ phiếu cho mọi đề xuất, nếu không họ sẽ “slash”.

Trạng thái hiện tại trên Mainnet Launch

Họ đang thử nghiệm testnet với chức năng cục bộ, nhưng họ đang tiến rất gần với việc có một phiên bản Phần mềm được triển khai đầy đủ và sẵn sàng để thử nghiệm. Họ sẽ phát hành Mainnet trực tiếp vào khoảng quý 3 năm 2018. Tuy nhiên, họ sẽ đóng băng các giao dịch cho đến khi họ hài lòng với sự của ổn định mạng lưới.

Khi xong việc, họ sẽ triển khai IBC, và sau đó thực hiện một “hard spoon” của Ethereum cho Ethermint. Một lời giải thích sâu hơn về lộ trình của họ có thể được tìm thấy ở đây.

Nhà phát triển xây dựng trên Cosmos
Có hai cách các nhà phát triển có thể xây dựng trên Mạng Cosmos. Xây dựng các blockchain mới có sử dụng IBC để tương tác với nhau, và xây dựng các hợp đồng thông minh trong Cosmos Zone. Để xây dựng các blockchain, họ đã tạo ra SDK Cosmos để cho phép các nhà phát triển dễ xây dựng các blockchain mới trên Mạng Cosmos.

Cosmos SDK

Đội ngũ Cosmos đang phát hành “Cosmos SDK”, cho phép các nhà phát triển thiết kế các blockchain riêng của họ trên mạng với cách tiếp cận mô-đun đơn giản. SDK đang được sử dụng để xây dựng Cosmos Hub, vì vậy khi Mainnet ra mắt, SDK cũng sẽ sẵn sàng cho các nhà phát triển để xây dựng các blockchain riêng của họ. Cosmos Hub xây dựng ứng dụng cơ bản chạy trên Mạng Cosmos với Tendermint và sau đó có các mô-đun được thêm vào để đặt cược, quản trị và IBC.

Điều này sẽ cho phép các nhà phát triển sử dụng SDK, chọn ứng dụng blockchain cơ bản, thêm các mô-đun như quản trị hoặc đặt cược, xây dựng các mô-đun của riêng họ và dễ dàng khởi chạy blockchain của riêng họ có thể tương tác. Đây là một cơ hội thú vị, vì nó sẽ tạo ra một nền tảng phi tập trung mới cho các nhà phát triển để xây dựng, thay vì chỉ có mô hình token Ethereum phổ biến.

SDK được viết bằng ngôn ngữ lập trình Go (Golang), với các kế hoạch cho các ngôn ngữ trong tương lai sẽ được hỗ trợ. Nhưng trong năm đầu tiên hoặc lâu hơn, một blockchain trên mạng lưới sẽ phải được viết bằng Go.

Xây dựng các dApp trên Cosmos

Ethermint sẽ là sự triển khai đầu tiên nơi bạn có thể xây dựng các dApps trên Mạng Cosmos. Vì nó là một blockchain dựa trên EVM, các hợp đồng có thể được viết bằng Solidity. Tốc độ giao dịch của mạng này cũng sẽ tăng lên, vì sự đồng thuận của Tendermint có thể xử lý nhiều giao dịch hơn mỗi giây so với sự đồng thuận bằng chứng công việc của Ethereum Mainnets.

Polkadot
Mạng Polkadot là một dự án khác đang giải quyết khả năng tương tác blockchain với một đội ngũ kỹ thuật mạnh mẽ. Polkadot đang được phát triển bởi Parity, cùng đội ngũ đằng sau ứng dụng khách Ethereum cùng tên, được viết bằng ngôn ngữ Rust.


Thiết kế kỹ thuật và giao thức
Đồng thuận

Họ cũng đã tách kiến trúc đồng thuận từ ứng dụng trạng thái, như Cosmos đã làm. Công cụ đồng thuận của họ thực sự được lấy cảm hứng từ Tendermint và HoneyBadgerBFT theo whitepaper của họ.


Cấu trúc bên trong tech stack của Polkadot (hình trên). Một mạng ngang hàng với sự đồng thuận là lớp bên ngoài, nó kết nối với state machine (máy trạng thái) blockchain thông qua trình thông dịch WebAssugging.

Tuy nhiên, gần đây trong một video Youtube họ đã đề cập rằng họ có kế hoạch sử dụng cơ chế đồng thuận lai với Aurand và Tendermint cho PBFT. Aurand cho phép Người xác thực được chọn ngẫu nhiên để đề xuất một khối mà không cần sự đồng thuận 2/3. Thiết kế lai cho phép sự đồng thuận nhanh hơn nhiều, nhưng nó cũng mang đến khả năng một số khối sẽ phải được hoàn lại nếu Trình xác thực hành động mang tính đe dọa.


Thiết kế lai của Tendermint PBFT và Aurand (hình trên). Tendermint đảm bảo tính chất dứt khoát cho mỗi 5 khối trong sơ đồ này, trong khi bốn khối ở giữa được xử lý nhanh chóng mà không cần sự đồng thuận 2/3. Nó nhanh hơn PBFT, nhưng có sự đánh đổi. Các khối xấu hiện có thể được xuất bản, đòi hỏi phải hoàn lại chúng.

Khả năng tương tác của Polkadot
Các chiến lược tương tác của Cosmos và Polkadot cũng tương tự nhau. Mạng Polkadot có Relay Chain, là đầu nối trung tâm, hoạt động giống như Cosmos Hub. Nó có các blockchain kết nối với Relay Chain, được đặt tên là Parachain. Cosmos Zones và Parachains phục vụ cùng một mục đích. Polkadot cũng sẽ có những cây cầu để kết nối với các blockchain, tương tự như Peg Zones của Cosmos.

Các Parachain

Các Parachain và Cosmos Zone đều sử dụng các chain-relay để có khả năng tương tác blockchain. Nhưng chúng thực hiện theo cách khác nhau. Sự khác biệt lớn nhất là về cách chúng dự định kết nối các chuỗi và chia sẻ bảo mật. Với Polkadot, bảo mật mạng được gộp chung và chia sẻ. Điều này có nghĩa là các chuỗi riêng lẻ có thể tận dụng an ninh tập thể mà không phải bắt đầu từ đầu để có được lực kéo và sự tin cậy.

Điều này được thực hiện thông qua việc liên kết Dots để tạo ra Parachains mới, cũng như loại bỏ Parachains trở nên không hữu ích bằng cách đánh dấu Dots không tăng. Cosmos không yêu cầu các nguyên tử được liên kết để tạo ra một chuỗi khác, họ sử dụng quản trị để quyết định liệu Cosmos Hub chính có nên kết nối với Khu vực vũ trụ hay không.

Bridges

Bridges và Peg Zones đều là một. Cả hai đều cho phép kết nối với mạng blockchain trực tiếp như Ethereum Mainnet. Cosmos và Polkadot được dự kiến để nhanh chóng kết nối với Ethereum Mainnet ngay bắt đầu.

Công cuộc đạt khả năng tương tác giữa hai chuỗi

Như đã được nêu trước đó, chuỗi đầu tiên tương tác với Cosmos Hub sẽ là Ethermint. Có khả năng Polkadot cũng sẽ tạo ra một chuỗi. Chúng sẽ không gặp nhiều khó khăn khi tạo một vì chúng đã có quá nhiều kinh nghiệm với khách hàng Ethereum Parity.

Mạng Polkadot

Mạng Polkadot là một blockchain proof-of-stake và token gốc của nó là “Dots”. Dots cung cấp quản trị, cũng như các khuyến khích về mặt lý thuyết trò chơi cho chủ sở hữu token hành xử theo cách trung thực. Trung tâm của mạng là Relay Chain, có chức năng tương tự như cách Cosmos Hub thực hiện trong Mạng Cosmos. Mạng lưới có Người xác thực, Người đề cử, Người đối chiếu và Ngư dân (Fishermen) là bốn bên liên quan chính. Polkadot cũng sử dụng biện pháp “slashing” để trừng phạt hành vi xấu.

Người xác thực trên Polkadot phục vụ cùng mục đích với Người xác thực trong Cosmos, và Người đề cử trong Polkadot có vai trò giống với Người ủy quyền trong Cosmos. Một sơ đồ bên dưới từ whitepaper Polkadot cho thấy cách mỗi bên liên quan tương tác với nhau.


Người xác thực sẽ không duy trì cơ sở dữ liệu được đồng bộ hóa đầy đủ của tất cả các Parachain, vì nó sẽ có quá nhiều dữ liệu để lưu trữ. Do đó, Người xác thực sẽ giao nhiệm vụ lưu trữ và xác thực các khối Parachain mới cho bên thứ ba, được gọi là Collator (Người đối chiếu). Chức năng chính của Người đối chiếu là tạo ra các khối Parachain hợp lệ. Họ phải duy trì một node đầy đủ. Họ sẽ thực thi một khối không được bảo mật với Zero-knowledge Proof (bằng chứng không kiến thức) và cung cấp nó cho một hoặc nhiều Người xác thực chịu trách nhiệm đề xuất khối Parachain cho Relay Chain. Người đối chiếu và Người xác thực sẽ nhận phí giao dịch cho các nhiệm vụ này.

Ngư dân (Fishermen) giống như những thợ săn tiền thưởng độc lập đang tìm kiếm phần thưởng lớn. Sự tồn tại đơn thuần của họ sẽ dẫn đến việc xảy ra hành vi sai trái, bởi vì Người đối chiếu và Người xác thực biết rằng họ sẽ bị bắt và “slash”. Ngư dân sẽ gửi bằng chứng về bất kỳ hoạt động bất hợp pháp nào được thực hiện bởi Người xác thực hoặc Người đối chiếu.

Quản trị có một vài lớp, lớp chính được bỏ phiếu thông qua mạng với Dots. Họ cũng đang lên kế hoạch để có một hội đồng gồm 12 đến 24 tài khoản, những người bỏ phiếu cho các đề xuất không nhận được sự chú ý từ các bên liên quan. Đây là một giải pháp dự phòng cho tỷ lệ cử tri đi bầu thấp. Họ đã hứa sẽ thêm vào Adaptive Quorum Biasing (Xu hướng đại biểu thích nghi). Họ đã mở ra cơ hội để thêm vào các số liệu biểu quyết khác nhau, chẳng hạn như tăng thêm trọng lượng cho các holder dài hạn hoặc Người xác thực, hoặc thậm chí các đội ngũ dApp có lịch sử đóng góp lâu dài cho mạng lưới. Nhưng đây chỉ là những ý tưởng ở thời điểm này.

Trạng thái hiện tại trên Mainnet Launch

Bằng chứng khái niệm (proof of concept) đầu tiên của chúng có thể xác nhận các khối và đồng ý khi chuyển đổi trạng thái. Chúng có thể gửi một vài Dots qua testnet. Bằng chứng khái niệm được viết bằng ngôn ngữ lập trình Rust và thời gian chạy được thiết kế trên WebAssugging.

Họ đã công bố ngày ra mắt vào quý 3 năm 2019, và đã liên tục tuyên bố họ đang triển khai theo đúng lộ trình để đáp ứng điều này.

Nhà phát triển xây dựng trên Polkadot
Substrate

Substrate là một tech stack, các blockchain được xây dựng ở trên đó. Đó là một ý tưởng rất giống với những gì Cosmos đã làm với Cosmos SDK. Mạng Polkadot được xây dựng trên nền tảng Substrate, cũng giống Cosmos Hub được xây dựng trên Cosmos SDK. Bạn không cần phải lo lắng về sự đồng thuận hoặc kết nối mạng, bạn chỉ cần tập trung vào ứng dụng blockchain.

Substrate được viết bằng Rust, tuy nhiên chức năng cốt lõi của máy trạng thái tích lũy thành WebAssugging. Nó có thể chạy tự nhiên bằng cách sử dụng mã Rust, hoặc thông qua trình thông dịch WebAssugging. Điều này có thể được nhìn thấy trong sơ đồ dưới đây.


Nếu node native client được cập nhật, nó có thể chạy mã WebAssugging nguyên bản, nhưng nếu không, nó sẽ phải sử dụng Trình thông dịch WebAssugging trên chuỗi, sẽ chậm hơn.

Xây dựng dApps trên Polkadot

Bạn có thể xây dựng các dApp trên Parachains hỗ trợ các hợp đồng thông minh. Điều này tương tự với Cosmos, trong đó cả Relay Chain của Polkadot và Cosmos Hub đều không có hỗ trợ hợp đồng thông minh, nhưng chuỗi kết nối của chúng thì có thể.

So sánh Cosmos và Polkadot
Chúng ta hãy cùng xem các thành phần chính của mỗi mạng lưới và so sánh chúng với nhau. Đây là phần quan trọng của bài viết nơi bạn có thể so sánh sự khác biệt và tự quyết định mạng nào có khả năng thành công hơn!

Giao thức đồng thuận

Cả hai đều sử dụng Tendermint cho đồng thuận PBFT, mặc dù Polkadot hứa hẹn sẽ sử dụng đồng thuận lai với Aurand. Phương pháp lai sẽ tăng tốc độ đồng thuận, nhưng nó có thể dẫn đến việc hoàn lại các khối. Cả hai cách tiếp cận vẫn cần phải được thử nghiệm trên mạng blockchain trực tiếp. Cả hai giao thức đều nhanh hơn nhiều so với giao thức proof-of-work của Ethereum hoặc Bitcoin.

Polkadot cũng đề cập trên trang web của họ rằng họ có kế hoạch sử dụng “Bằng chứng ủy quyền BFT”, nhưng vẫn chưa rõ ràng về ý nghĩa của việc này. Nền tảng Web3 đã tuyên bố gần đây rằng, “Polkadot được dự kiến sẽ hoàn toàn mở và công khai mà không cần bất kỳ tổ chức cụ thể hoặc cơ quan đáng tin cậy nào cần thiết để duy trì nó.” Đánh giá từ thiết kế tổng thể mà Polkadot đưa ra trong whitepaper, rõ ràng bằng chứng cổ phần với Dots sẽ là yếu tố chi phối cho sự đồng thuận. Nếu Bằng chứng ủy quyền (proof-of-authority) được sử dụng, nó có thể sẽ đóng một vai trò nhỏ.

Thiết kế token và Proof-of-Stake

Cả hai đều có token được sử dụng để quản trị và đặt cược. Mỗi mạng đều có Người xác thực bảo mật mạng và sau đó Người ủy quyền/Người đề cử liên kết mã token với Người xác thực. Polkadot đã bổ sung Người đối chiếu để trợ giúp cho Parachain và Ngư dân để theo dõi bất kỳ hành vi xấu nào. Cả hai đều đã bị “slash” vì hành vi xấu, và các thông số slashing có thể sẽ được điều chỉnh và thử nghiệm khi mạng lưới được ra mắt. Thiết kế proof-of-stake (bằng chứng cổ phần) của Polkadots tiên tiến hơn, nhưng điều này cũng làm cho nó phức tạp hơn.

Lợi thế của Cosmos đó là nó là mạng đầu tiên được ra mắt với Mainnet, và thiết kế đơn giản của chúng sẽ giúp các bên liên quan dễ dàng tổ chức và tạo ra một mạng lưới phi tập trung ổn định. Lợi thế của Polkadots là bốn bên liên quan cho phép mạng lưới được phân cấp thậm chí nhiều hơn. Thật khó để chọn ra chiến lược nào sẽ hoạt động tốt hơn, nhưng thời gian sẽ trả lời.

Quản trị

Cosmos có một giao thức ít phức tạp hơn trong quản trị, vì nó chỉ dựa trên những Người xác thực, Người ủy quyền và một hiến pháp bằng văn bản.

Polkadot hứa hẹn sẽ mang đến nhiều điều hơn trong quản trị, bằng cách thêm “Xu hướng đại biểu thích nghi” và một hội đồng Những người xác thực bỏ phiếu cho các đề xuất có các bên liên quan thấp.

Quản trị Proof-of-stake phần lớn chưa được kiểm chứng trong các blockchain trực tiếp, và cả hai đội ngũ có thể được dự kiến sẽ đưa ra các đề xuất điều chỉnh các giao thức quản trị ngay khi bắt đầu. Cả hai thiết kế đều đủ đơn giản để cho phép tiến triển tự nhiên hướng tới một hệ thống quản trị phi tập trung mạnh mẽ hơn, thông qua các cải tiến và bước lặp nhỏ. Sẽ tốt hơn để bắt đầu bằng sự đơn giản và thêm độ phức tạp sau, thay vì áp đặt một loạt các quy tắc và quy định khi bắt đầu.

Các mạng lưới cũng có vẻ được phân cấp đủ để ngăn một vài Người xác thực kiểm soát mạng. Hy vọng rằng điều này sẽ cho phép họ tránh được một số vấn đề mà việc khởi chạy EOS Mainnet gặp phải với ngưỡng thấp – 21 nhà sản xuất khối, những người bị cáo buộc là quá mang tính tập trung.

Bảo mật

Polkadot cho phép bảo mật nhóm (pool) chung giữa Parachains và Relay Chain, và Cosmos đã để các Zone bảo mật các mạng lưới riêng của họ. Mục đích của những việc này là để bắt đầu một Parachain mới, bạn cần tích lũy một lượng lớn Dots và đặt cược chúng để gắn Parachain của bạn vào Mạng Polkadot. Do đó, bảo mật của mọi Parachain đều bắt nguồn từ chính Dots, tạo ra một mô hình bảo mật chung cho toàn mạng lưới.

Cosmos có kế hoạch cho phép các Zone để quản lý mô hình bảo mật của riêng họ, được gọi là một Sovereign Zone (Khu vực có chủ quyền). Cosmos Hub sẽ sử dụng quản trị để quyết định những khu vực nào được phép kết nối với nó. Các Hub và Zone khác khác được phép chọn phương thức bảo mật của riêng chúng, cung cấp rất nhiều tính linh hoạt cho mạng.

Trong mọi trường hợp, chỉ thực hiện một việc chuyển token IBC với Zone hoặc Hub khác mà bạn tin tưởng. Một Zone có thể bí mật lên kế hoạch kiểm duyệt các giao dịch trong tương lai, vì vậy bạn sẽ muốn xem lại lịch sử của Zone và xác định xem chúng có thực sự phi tập trung và đáng tin cậy hay không. Tuy nhiên, điều này đúng với bất kỳ blockchain nào, vì bạn sẽ muốn đổi Bitcoin của mình lấy một token blockchain khác mà bạn đã từng nghe thấy.

Điều quan trọng cần lưu ý khi thực hiện chuyển IBC, đó là bạn phải tin tưởng Zone mà bạn đang trao đổi token và bất kỳ chuyển tiếp nào. Nếu bạn nhận được tokens trên Zone B có nguồn gốc từ Zone A nhưng đã đi qua Hub (Zone A -> Cosmos HUB -> Zone B), thì bạn cần tin tưởng vào cả ba blockchain (không chỉ Zone A).

Điều thường được thực hiện ngày hôm nay khi giao dịch token giữa các blockchain tương tự nhau, ở chỗ bạn cần tin tưởng vào sàn giao dịch tập trung mà bạn sử dụng để giao dịch tiền điện tử. Bạn phải tin tưởng cả Blockchain A và B, cũng như sàn giao dịch tập trung với tư cách là bên thứ ba đáng tin cậy.

Với các Sovereign Zone của Cosmos, mỗi Zone kết nối phải tự tạo một mạng lưới phi tập trung an toàn. Vì vậy, nếu Cosmos Hub có 5 Zone hoạt động đầy đủ, có thể có 100 Người xác thực Cosmos và 5×100 Người xác thực Zone. Đây là một mô hình phi tập trung hơn nhiều so với Polkadot, và nếu nó hoạt động thì nó sẽ hoạt động tốt.

Có thể hình dung rằng 100 Người xác thực Polkadot có thể bảo mật Relay-Chain và 5 Parachain, trong khi Mạng Cosmos sẽ cần 100 Người xác thực Hub và 500 Người xác thực Zone. Điều này cho thấy mô hình Polkadots giúp tạo ra Parachains mới dễ dàng hơn, nhưng điều đó cũng có nghĩa là có sức mạnh tập trung trong quyền sở hữu Dot. Cosmos đang cho phép một mô hình bảo mật phi tập trung hơn, nhưng sẽ khó thực hiện hơn.

Tuy nhiên, Cosmos đã tuyên bố rằng họ cũng có kế hoạch hỗ trợ một mô hình bảo mật được chia sẻ ngay sau khi ra mắt. Khi họ có được điều này, nó giúp đem đến nhiều sự linh hoạt hơn cho các nhà phát triển, vì trên Cosmos họ có thể chia sẻ bảo mật bắt nguồn từ Atom, hoặc token và bảo mật của riêng họ. Sự đánh đổi mà họ đang thực hiện để có cả hai mô hình là Sovereign Zone được thêm vào mạng thông qua quản trị, điều này mở ra khả năng kết nối cho một khu vực độc hại, mặc dù điều đó khó có thể xảy ra.

Một tính năng độc đáo mà Polkadot có là khả năng nâng cấp thời gian chạy mà không cần đến một fork. Họ làm điều này bằng cách thực sự lưu trữ thời gian chạy WebAssugging trên chuỗi. Các node chưa cập nhật phiên bản máy khách cục bộ của họ sẽ bị buộc phải sử dụng thời gian chạy này. Điều này giúp loại bỏ sự cần thiết phải thực hiện phối hợp chuỗi cho Người xác thực để cập nhật phần mềm của họ, điều này làm tăng tính bảo mật bằng cách loại bỏ khả năng phân tách chuỗi.

Tốc độ và khả năng mở rộng

Cả hai giao thức đồng thuận cho phép thực hiện 1000 giao dịch mỗi giây. Điều này phụ thuộc vào có bao nhiêu node và các tham số là gì. Đối với mỗi Parachain hoặc Zone được thêm vào, nó sẽ tăng số lượng giao dịch có thể được thực hiện, dễ dàng đạt 1000 giao dịch mỗi giây cho cả hai mạng. “Bottleneck” thực tế sẽ nằm trong các ứng dụng máy trạng thái đang chạy trong từng Zone hoặc Parachain.

(Bottleneck – thắt cổ chai hay nghẽn cổ chai, được định nghĩa là một điểm mà tại đó dòng chảy của dữ liệu trong doanh nghiệp bị suy yếu, tắc nghẽn hoặc ngưng hoàn toàn).

Khả năng tương tác

Mỗi mạng lưới đang sử dụng các chain-relay để kết nối với một hub trung tâm. Cả hai đều đang sử dụng Peg Zones/Bridges để kết nối với Ethereum Mainnet và cả hai đều nhắm đến việc thực hiện kết nối này một cách nhanh chóng. Cả hai sẽ giúp dễ dàng chạy EVM Zones/EVM Parachains trên các mạng tương ứng của chúng. Cosmos sẽ khởi chạy Ethermint sau khi việc khởi chạy Mainnet ổn định, và Polkadot có thể sẽ làm điều gì đó tương tự.

Nhà phát triển

Cosmos-SDK và Polkadots Substrate cùng là ý tưởng cho một nền tảng phát triển. Chúng giúp cho các nhà phát triển có thể tạo ra các blockchain riêng của họ trên mạng lưới một cách đơn giản. Cả hai đội ngũ đều đang tập trung vào việc thân thiện với nhà phát triển và cố gắng mở một nền tảng mới để phát triển. Giống như Ethereum đã làm với các hợp đồng thông minh và token.

Sự phát triển trên mỗi nền tảng khác nhau nằm ở cam kết của Polkadots đối với WebAssugging và Rust, và cam kết của Cosmos đối với Golang.

Polkadot đang hướng đến tương lai bằng cách hỗ trợ WebAssugging. WebAssugging được hỗ trợ bởi Google, Apple, Microsoft và Mozilla, và rất có thể nó sẽ được sử dụng rộng rãi trong thập kỷ tới. Rust cũng đã được thúc đẩy để trở thành một trong những ngôn ngữ hàng đầu biên dịch thành WebAssugging. Về triển vọng 5 năm, có vẻ như Polkadot đang có những bước đi đúng đắn để thu hút các nhà phát triển lâu dài.

Tuy nhiên như chúng ta đã thấy với Ethereum, đôi khi mạng lưới đầu tiên có mặt trên thị trường thường quan trọng hơn. Có những blockchain hợp đồng thông minh khác cho phép viết hợp đồng thông minh bằng các ngôn ngữ khác, nhưng Ethereum chiếm gần như toàn bộ hoạt động của hợp đồng thông minh vì họ đã xây dựng một hệ sinh thái xung quanh Solidity và EVM, và tiếp cận sớm với các nhà phát triển.

Cosmos sẽ là mạng đầu tiên đưa ra thị trường. Cách chính để phát triển trên Cosmos sẽ là bằng ngôn ngữ lập trình Golang thông qua Cosmos-SDK, và họ cũng có Lotion-JS, một triển khai Javascript có thể tạo ra các blockchain trên Tendermint. Tuy nhiên, trang web nói rằng mã Lotion-JS chưa được kiểm tra bảo mật, và sử dụng Cosmos-SDK nếu bạn muốn bảo mật giá trị.

Ngay lúc này không có nghiên cứu nào của Cosmos để hỗ trợ WebAssugging. Tuy nhiên, bạn có thể đặt cược vào một lúc nào đó Golang sẽ thêm hỗ trợ để biên dịch vào WebAssugging. Họ đã đạt được tiến bộ tốt. Cuối cùng, Golang cũng là một ngôn ngữ đơn giản hơn để học khi so sánh với Rust, và có nhiều nhà phát triển Golang hơn trên thế giới.

Sự ra mắt của Mainnet

Cosmos sẽ ra mắt vào quý 3 năm 2018. Tuy nhiên, họ đã tuyên bố rằng họ sẽ khóa các giao dịch cho đến khi mạng lưới ổn định và mở cửa cho đến khi mọi người tin rằng mạng lưới an toàn để chạy trực tiếp.

Polkadot sẽ ra mắt vào quý 3 năm 2019, vì vậy họ đang khởi đầu một năm cho Cosmos.

Cosmos dường như có lợi thế ở đây, nhưng Polkadot cũng sẽ có cơ hội học hỏi từ những sai lầm của Cosmos.

Tóm lược
Giờ vẫn còn quá khó để nói mạng nào sẽ thành công hơn. Nhưng sẽ an toàn để nói rằng mạng nào thu hút được nhiều nhà phát triển hơn sẽ là mạng phát triển nhanh nhất và chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường.

Là một nhà phát triển, bạn sẽ muốn bắt đầu học Golang nếu bạn nghĩ Cosmos sẽ thành công hơn, hoặc Rust và WebAssugging nếu bạn tin vào Polkadot. Bạn cũng có thể viết một parachain bằng bất kỳ ngôn ngữ nào khác có thể biên dịch thành WebAssugging, chẳng hạn như C hoặc C++.

Mặc dù cuối cùng sẽ có một mạng lưới lớn hơn cái kia, nhưng chúng ta cần lưu ý rằng vẫn có thể tồn tại một thế giới nơi cả hai tồn tại và được kết nối với nhau. Ví dụ: nếu cả hai mạng tạo ra Peg Zones/Bridges trên Ethereum Mainnet, bạn có thể giao dịch một bản sao ERC20 của Dots cho một bản sao ERC20 của Atom. Điều này sẽ cho phép hai mạng có thể tương tác hoàn toàn. Điều này có thể tạo ra một mạng lưới blockchain đan xen khổng lồ, nơi tất cả các token trên Ethereum, tất cả các Parachain và tất cả các Zoneđều có thể tương tác. Điều này cũng sẽ cho phép các chuỗi Ethereum Plasma được kết nối.

Như bạn có thể thấy các hiệu ứng mạng cho Polkadot và Cosmos tạo ra một mạng lưới tương tác blockchain đều vô cùng to lớn. Rất đáng để dành thời gian theo dõi từng tiến trình của mạng và cổ vũ cho cả hai để thành công.

Theo: TapchiBTC