Blockchain, basit tanımı ile bir veritabanı saklama yöntemidir. Blockchain ile veriler belli büyüklerdeki bloklar halinde birbirleri ile senkronize ve bağlantılı şekilde saklanır. Bitcoin için bu veriler, kullanıcıların hangi adrese ne kadar bitcoin gönderdiklerini saklayan bir açık hesap defteridir (public ledger). Bitcoin bu hesap defterinin güvenliğini sağlamak için başta madencilik olmak üzere listedeki diğer üç teknolojiden faydalanır. Bu sayede blockchain ilk kez merkezsiz, kimsenin kontrolünde olmayan, açık ve buna rağmen güvenli bir sistem olarak kullanılabilmiştir. Yani bitcoin sayesinde blockchain sistemleri merkezsiz ve güvenli bir hale getirilebilmiştir.
(https://cdn-images-1.medium.com/max/800/0*cqrlbx179MNEjm2G.)
Blockchain teknolojisinde bloklar oluşturulurken birbirleri ile bağlantıları ve senkronizasyonları blok numaraları ve blokların kriptografik hash değerleri (SHA-256 kriptografik hash algoritması) ile sağlanır. Her blok bir sıra numarasına, header denilen bir başlık bölümüne ve kayıtlara eklenecek bitcoin transfer işlemlerinin listesine sahiptir. Her bloğun header bölümünde kendisinden önceki bloğun kriptografik hash değeri yazmaktadır. Genesis block adı verilen ilk blok her zaman manuel olarak girilir ve bu nedenle kendisinden önceki bloğun hash değeri genellikle 0 olarak yazılır.
(https://cdn-images-1.medium.com/max/800/1*KR1HuS1FK9TtBmjdFnu0Zg.png)
Bitcoin sisteminde bloklar içindeki header bölümü bloklar hakkında bilgiler içermektedir. Blok versiyon bilgileri, bir önceki bloğun hash değerini, eklenecek işlemler listesinin hash değerini, zaman damgasını, target denilen zorluk derecesini ve istenilen zorlukta bloğu bulmayı sağlayan nonce değerini içerir. Bu terimler ilk bakışta biraz kafa karıştırabilir, fakat madencilik konusuna girdiğimizde ne işe yaradıklarını daha detaylı anlayacağız.
İşlemler (Transactions):
Bir bitcoin işlemi kısaca, ağ üzerindeki bir kullanıcının sahip oluduğu belirli miktarda bitcoini bir başka kullanıcıya aktarmak istediğini (ve buna yetkisi olduğunu) ağ üzerindeki tüm kullanıcılara bildirmesine denir. İşlemler onaylandığında bitcoinlerin yeni sahipleri onları harcama hakkına saip olurlar.
İşlemlerin çalışma prensibi klasik cari hesap defterlerindeki gibidir. Input denilen ve ödemeyi yapan tarafa eksi olarak işlenen bir işlem ve output denilen ve ödemeyi alan kişiye (veya kişilere) artı olarak işlenen bir başka işlem içerir. Cari hesap sistemlerinden farklı olarak, bitcoin işlemlerinde input ve output birbirine eşit değildir. Output, Input’a oranla ufak bir kesintiye uğrar ve kesintiye transaction fee, yani işlem ücreti denir. Daha sonra madencilik konusunda tekrar değineceğimiz işlem ücreti, ağ üzerinde işlemleri onaylayan ve bir sonraki bloğu oluşturan kullanıcıya verilir.
Blockchain üzerinde blokların ve işlemlerin incelenmesi:
Blockchain üzerinde blokları, işlemleri ve cüzdan bakiyelerini ayrıntılarla gösteren ve bu bilgiler arasında basit geçişler sağlayan programlara ve sitelere Block explorer (block browser) denir. Bu alandaki en popüler sayfa blockchain.info ‘dur ve birinci blok bilgileri aşağıdaki gibidir. Bu örnek yukarıdaki bilgileri daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır.
(https://cdn-images-1.medium.com/max/800/1*ZrPgsvNTbap01f_nUN2Xug.png)
Not : Makaleyi hazırlayan Ahmet Seyhan (https://medium.com/@ahmetseyhan)'a Teşekkürler...