Tại sao chúng ta bỏ lỡ quyền năng vĩ đại nhất của Cryptocurrency?

[thanhqn]

Có một tính năng tuyệt vời của cryptocurrency mà hầu như mọi người đều bỏ qua, thậm chí ngay cả Satoshi Nakamoto, người sáng lập Bitcoin, cũng vậy.

Tính năng ấy vẫn luôn tồn tại, ẩn mình và dần dần tập trung quyền lực. Một tính năng tàng hình, vẫn chưa được kích hoạt.

Nhưng một khi nó xuất hiện, nó sẽ tạo ra một làn sóng lớn quét qua toàn thế giới, định nghĩa lại mọi khía cạnh của xã hội.

Để hiểu tại sao, trước tiên bạn cần phải hiểu qua về lịch sử tiền tệ.

Con đường của tiền
Có tiền là có quyền.

Không ai biết rõ điều này hơn các bậc quân vương của thế giới cổ. Đó là lý do mà họ tự ban cho mình quyền năng tạo ra tiền và in tiền.

Họ biến những đồng kim loại thành tiền, trả cho lính tráng và người lính lấy nó để mua hàng. Nhà vua gửi lính đến những nhà bán hàng với một thông điệp đơn giản:

“Trả thuế với những đồng tiền này nếu không sẽ chết.”

Đây gần như là toàn bộ lịch sử tiền tệ trong một dòng. Ép buộc và điều khiển nguồn cung với bạo lực.

Khi quyền lực chuyền từ tay vua chúa sang nhà nước, quyền phân phối tiền chuyển từ một người sang nhiều người, quyền in tiền chuyển sang nhà nước. Bất kỳ ai cố tạo ra đồng tiền riêng đều bị nghiền nát.

Lý do rất đơn giản: Đối thủ tập trung thì rất dễ để tiêu diệt chỉ với một đòn tấn công chính diện. Cắt đầu rắn và sẽ không ai còn dám thách thức sức mạnh nhà nước và quyền năng tối cao trong việc tạo ra đồng tiền.

Đây là điều đã xảy ra với e-gold năm 2018, một trong những nỗ lực đầu tiên trong việc tạo ra một loại tiền tệ thay thế. Đi vào hoạt động từ 1996, đến 2004 nó đã có hơn một triệu tài khoản và đỉnh cao vào năm 2018, e-gold đã xử lý hơn 2 tỷ USD giá trị giao dịch.

Chính phủ Mỹ đã tấn công bốn lãnh đạo của hệ thống này, kết án họ tội rửa tiền và vận hành công ty “chuyển tiền không phép” trong vụ án “UNITED STATES of America v. E-GOLD, LTD, et al.” Chính phủ đã hủy diệt công ty bằng cách làm phá sản những người đứng đầu. Chỉ một bản án nhỏ cho người sáng lập, cuộc chơi sẽ kết thúc. Dù chính phủ không thật sự đóng cửa e-gold, nhưng về cơ bản nó đã chấm dứt. “Không phép” là chìa khóa cho cuộc tấn công này.

Quyền lực cấp phép chính là quyền lực tuyệt đối.

E-gold có thể tự do đăng ký giấy phép chuyển tiền liên bang.

Chỉ là họ sẽ không bao giờ đăng ký được.

Các nhà vua và nhà nước hiểu rõ quy tắc vàng:

Kiểm soát tiền tệ và bạn sẽ kiểm soát cả thế giới.

Và dù đã trải qua hàng ngàn năm. Hoàng đế đầu tiên của Trung Hoa là Tần Thủy Hoàng đã bãi bỏ mọi loại tiền địa phương và tạo ra một đồng tiền thống nhất. Xóa bỏ các đồng tiền phụ, tạo ra một coin thống trị tất cả và sử dụng vũ lực để bảo vệ quyền lực này bằng mọi giá.

Cuối cùng thì mọi hệ thống đều rất mỏng manh trước vũ lực.

Chỉ là hầu hết thôi.

Chiếc đầu của Hydra
Trong một hệ thống phi tập trung, không có cái đầu rắn. Hệ thống phi tập trung chính là một con rồng 9 đầu Hydra. Cắt một cái đầu và hai cái khác sẽ mọc lên thay thế ngay lập tức.

Vào năm 2008, một lập trình viên ẩn danh làm việc hoàn toàn bí mật, tìm ra một phương án giải quyết cho vấn đề vũ lực một lần cho tất cả, anh ta đã viết: “Chính phủ rất giỏi trong việc cắt đầu não quản lý cả mạng lưới như Napster, nhưng một mạng lưới thuần P2P như Gnutella và Tor có lẽ có thể tự hoạt động.

Và hệ thống tiền tệ phi tập trung đầu tiên được sinh ra:

Bitcoin.

Nó được thiết kế đặc biệt để chống lại sự kiểm soát của quyền lực tập quyền.

Satoshi đã ẩn mình một cách khéo léo cũng vì lý do này, ông ta biết rằng chính phủ sẽ theo chân ông ta bởi vì ông ta là đầu não của Bitcoin.

Đó là điều đã xảy ra khi có ai đó đứng ra nhận mình là Satoshi hay ai đó bị “chỉ ra” bởi báo chí là nhà sáng tạo bí ẩn của Bitcoin. Khi người giả mạo Satoshi là Craig Wright xuất hiện, cơ quan chức năng Úc ngay lập tức lục soát nhà ông ta. Lý do được công bố là nghi vấn giả mạo. Lý do thật sự là để cắt đầu con rắn.

Khi giá trị Bitcoin tăng lên, việc săn đuổi Satoshi cũng được đẩy mạnh. Ông ta kiểm soát ít nhất một triệu coin và chưa bao giờ chuyển ra khỏi ví gốc. Nếu Chris Dixon dự đoán đúng và giá Bitcoin tăng lên 100.000 USD mỗi coin, số coin đấy sẽ trị giá hơn 100 tỷ USD. Nếu giá tăng hơn nữa, giả sử 1 triệu USD mỗi coin, điều này giúp ông ta trở thành triệu tỷ phú đầu tiên. Và điều này chỉ khiến ông ta bị săn đuổi quyết liệt hơn.

Việc chống lại sự kiểm soát chỉ là một trong những tính năng tuyệt vời của Bitcoin. Đó cũng chưa là sức mạnh thật sự của cryptocurrency. Đó chỉ mới là cơ chế hoạt động của hệ thống mà thôi.

Quyền năng thật sự của cryptocurrency chính là khả năng in và phân phối tiền tệ mà không cần một quyền lực tập trung nào.

Nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng tôi đảm bảo với bạn là không hề. Nhất là ở vế sau.

Quyền năng đó đã luôn luôn kiểm tra sức mạnh tối thượng của các nhà vua và nhà nước.

Cho đến hiện tại. Sức mạnh đó đã được trả về cho những người sở hữu chính đáng: nhân dân.

Chỉ còn một vấn đề.

Vẫn chưa có ai tạo ra được loại cryptocurrency mà chúng ta cần.

Bạn thấy đó, Satoshi hiểu rõ vế đầu tiên hơn ai hết, quyền năng in tiền. Ông ấy đã bỏ lỡ quyền năng phân phối số tiền đó.

Vế thứ hai mới thật sự là phần chính yếu của bài toán. Thiếu nó đã tạo ra một lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ sinh thái Bitcoin. Thay vì phân phối tiền tệ thật rộng và xa, nó chuyển từ một nhóm ngân hàng trung tâm thành một nhóm thợ mỏ.

Nhóm thợ mỏ này tàn phá hệ thống, trì hoãn bản cập nhật phần mềm quan trọng như SegWit hàng năm trời và tạo ra những hard fork vô nghĩa để dìm giá bằng FUD và gom về thật nhiều coin với mức giá cực thấp.

Liệu có cách nào khác không?

Sẽ thế nào nếu ta thiết kế một hệ thống có thể thay đổi hoàn toàn nền kinh tế thế giới mãi mãi?

Chìa khóa là ở làm cách nào ta phân phối tiền tệ ngay từ khoảnh khắc nó được tạo ra.

Và người đầu tiên nhận ra cơ hội này và hành động sẽ thay đổi cả thế giới.

Để hiểu rõ hơn bạn cần nhìn lại cách mà tiền tệ được tạo ra và đưa vào sử dụng trong xã hội ngày nay.

Kim tự tháp vĩ đại
Ngày nay, tiền được tạo ra ở đỉnh và chảy xuống mọi tầng lớp nhân dân. Ta có thể xem như một kim tự tháp.

Thực tế là có một kim tự tháp rất nổi tiếng, với con mắt ở trên đỉnh, được in trên chính những tờ đô la.

Một trong những lý luận sáo rỗng nhất chống lại Bitcoin đó là việc cáo buộc nó là mô hình Ponzi hay kim tự tháp.

Mỉa mai thay tiền pháp quy hay là tiền in ra bởi chính phủ còn giống mô hình kim tự tháp hơn cả Bitcoin. Tại sao? Bởi vì tiền pháp quy được đúc ra ở đỉnh kim tự tháp bởi ngân hàng trung tâm và sau đó truyền xuống cho toàn dân.

Vấn đề là nó truyền xuống không đồng đều.

Tiền di chuyển giữa vài ngân hàng lớn, nơi mà sẽ cho người dân vay hoặc trả cho họ như tiền lương. Thực tế, đi làm hoặc vay tiền là những cách chính để những người ở chân kim tự tháp có thể tiếp cận được tiền. Nói cách khác, họ bán thời gian hiện tại (cho công việc) hay thời gian trong tương lai của họ (với các khoản vay) để lấy số tiền đó. Chỉ là thời gian thì có giới hạn và họ không thể trao đổi quá nhiều bởi vì nó sẽ cạn dần.

Kinh tế học cũng như một trò chơi. Mọi người trong xã hội đều là người chơi, tìm cách tối đa hóa ưu thế của họ và ưu thế của đội (một công ty, gia đình và bạn bè…) để kiếm nhiều tiền hơn. Nhưng để khởi động trò chơi bạn cần phân phối khởi đầu số tiền không thì không ai chơi được. Việc phân phối tiền tạo ra sân chơi.

Cryptocurrency tạo ra loại tiền tệ mới. Và không giống như những thị trường tín dụng, vốn chỉ tăng mức cung bằng cách cho vay gấp 10 lần số tiền dự trữ, cryptocurrency in ra tiền theo đúng nghĩa đen. Và chúng không cho người dân vay, mà phát cho họ dựa trên những gì họ làm được cho mạng lưới.

Naval Navikant, CEO của AngelList đã nói: “Xã hội cho bạn tiền vì bạn cung cấp những gì xã hội muốn, blockchain cho bạn tiền vì bạn cung cấp những gì mạng lưới muốn”.

Vậy thay vì đưa tiền cho một nhóm nhỏ những thợ mỏ, liệu chúng ta có thể làm tốt hơn?

As Naval said: “Society gives you money for giving society what it wants, blockchains give you coins for giving the network what it wants.”

Chúng ta có thể.

Điều chúng ta cần là trò chơi hóa hoàn toàn việc vận chuyển tiền, phân phối nó thật xa và rộng ngay từ bước khởi đầu.

Trả tiền như phần thưởng dùng app, hay trả phí đào coin, hay chia sẻ phí giao dịch cho những tổ chức mang giá trị cho mạng lưới chỉ là một vài cách, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Còn hàng ngàn cách khác nhưng chúng ta vẫn chưa nghĩ tới vấn đề này một cách đúng đắn.

Nói cách khác, chúng ta đã bỏ qua quyền năng thật sự của tác phẩm của Satoshi: sự phân phối tiền tệ.

Những gì tốt nhất cho toàn bộ mạng lưới, chứ không phải chỉ cho vài người đứng đầu, chính là tốt nhất thật sự.

Tiền tệ tập trung chính là mắt xích tối cao.

Chặt mắt xích đấy là giải phóng cả thế giới.

Theo PayVNN